TRIZThailand.Community

สงกรานต์ปีนี้ ได้เห็นปืนฉีดน้ำแบบเป้สะพายหลัง เป็นรูปตุ๊กตาน่ารัก ขายดิบขายดี ต้องชมว่าคนที่ประดิษฐ์ออกมาขาย มีความคิดสร้างสรรค์ดีจริงๆ

ทำให้ต้องย้อนกลับมามองว่า ปืนฉีดน้ำมีวิวัฒนาการมาอย่างไร เมื่อมองจากมุมมองของ TRIZ

การเล่นสาดน้ำใส่กันมีอยู่ในหลายๆประเทศ ในอเมริกาก็มีการเล่นสงครามน้ำ(Water Warfare) และเป็นที่มาของปืนฉีดน้ำหลายๆประเภท

เริ่มตั้งแต่รุ่นเก่าสุดที่พอมีรูปภาพให้ดูกัน ประดิษฐ์ในราวปี 1890 เป็นปืนฉีดน้ำทีทำเลียนแบบปืนจริง ตามรูปบอกว่าใช้ยิงคนชั่วหรือหมาเลวได้โดยไม่เกิดอันตราย


โดยในการใช้งานนั้น จะต้องต่อท่อของกระเปาะยางใส่น้ำเข้ากับปืน จากนั้นจะใช้มือบีบให้น้ำพุ่งออกมาทางปากกระบอกปืน

การต่อสายยาง คงไม่สะดวกสักเท่าไหร่ เลยมีนักประดิษฐ์รวมกระเปาะยางใส่น้ำเข้ากับตัวปืนตามหลักการข้อที่ 5 ของ TRIZ ว่าด้วย Combine



แต่กระนั้นก็ตาม การใช้งานก็ไม่สะดวก ต้องใช้ 2 มือ และ ไม่เหมือนปืนจริง เลยมีนักประดิษฐ์คิดค้นปืนฉีดน้ำแบบใหม่ขึ้นมามากมายหลายร้อยแบบ (ค้นดูได้ที่ http://www.google.com/patents ) จนได้แบบที่พกพาสะดวก ใช้มือเดียวเหนี่ยวไกเหมือนปืนจริง ยิงได้หลายครั้ง เป็นรุ่นแรกๆที่นำมาใช้ในงานสงกรานต์บ้านเราเมื่อ 30-40 ปีที่แล้ว โดยใช้วาล์วทางเดียว(Check Valve)ช่วยเปิดให้น้ำออกในจังหวะที่เหนี่ยวไกสปริงอัดน้ำออกไป และใช้ Check Valve อีกตัวหนึ่งช่วยเปิดให้น้ำจากที่เก็บไหลเข้ามาอยู่ในรังเพลิงในขณะที่คลายไกสปริงออกเพื่อดูดน้ำเข้ามาทดแทน
http://static.howstuffworks.com/flash/water-blaster-pistol.swf(Flash animation)

ว่ากันตามหลักการวิวัฒนาการของ TRIZ คงตรงกับ Pattern ที่ว่าด้วย Simplify

แต่เหนี่ยวไกสปริงบ่อยๆก็เจ็บนิ้ว โดยเฉพาะเด็กๆที่ข้อนิ้วยังไม่แข็งแรงพอ ก็เลยมีคนประดิษฐ์ปืนฉีดน้ำแบบใช้ถ่านช่วย โดยเมื่อเหนี่ยวไกเพียงเบาๆ ไฟจากถ่านไฟฉายจะไปเลี้ยงมอเตอร์ เพลามอเตอร์จะหมุนไปขับระบบฟันเฟืองไปเหนี่ยวไกสปริงให้แทน ทำให้สามารถยิงได้ต่อเนื่องแบบปืนออโตเมติกโดยดึงไกค้างไว้

http://static.howstuffworks.com/flash/water-blaster-motor.swf(Flash animation)

ว่ากันตามหลักการวิวัฒนาการของ TRIZ คงตรงกับ Pattern ที่ว่าด้วย การใช้พลังงานที่มีลักษณะก้าวหน้ามากขึ้น (ใช้พลังงานไฟฟ้าแทนพลังงานกล)

ยังไรก็ตาม ความแรงของน้ำที่ฉีดออกไป ยังไม่แรงสะใจคนวัยโจ๋ เลยมีการประดิษฐ์ปืนฉีดน้ำแบบปืนบาซูก้าขึ้นมาโดยอาศัยหลักการเช่นเดียวกับเข็มฉีดยา โดยมือหนึ่งจับปืน อีกมือหนึ่งดึงไกออกเพื่อดูดน้ำเข้ารังเพลิง จากนั้นจึงดันไกเข้าไปให้น้ำพุ่งออกไปด้วยความแรง

http://static.howstuffworks.com/flash/water-blaster-bazooka.swf(Flash animation)

แบบนี้ดูเหมือนว่าจะเป็นวิวัฒนาการแบบถอยหลังเข้าคลอง(กลับมาใช้ 2 มือ และใช้พลังงานกลเหมือนเดิม) แต่ก็ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของวิวัฒนาการอีกสายหนึ่งคือการเพิ่มความแรงโดยใช้ทรัพยากรประเภทไอเดียจากเข็มฉีดยา

แต่ดูเหมือนว่าจะมีความขัดแย้งเกิดขึ้น ในขณะที่เราพยายามปรับปรุงให้ปืนฉีดน้ำมีความแรงมากขึ้น ปัญหาข้อด้อยที่ตามมาก็คือต้องใช้แรงในการดันน้ำออกแต่ละครั้งค่อนข้างมาก ซึ่งอย่าว่าแต่เด็กเลย ผู้ใหญ่บางคนก้หมดแรงเสียก่อน

http://static.howstuffworks.com/flash/water-blaster-soaker.swf(Flash animation)

ในการแก้ปัญหาความขัดแย้งนี้ เราอาจไปจับคู่ความขัดแย้งที่เหมาะสมแล้วไปเปิดตารางความขัดแย้งหาหลักการในการแก้ปัญหา หรือไล่หลักการทั้ง 40 ข้อก็ได้

หรือเราอาจมองหาตัวอย่างปัญหาที่ใกล้เคียงกัน เช่น ปัญหาการคว้านไส้ของพริกหวานโดยการค่อยๆเพิ่มความดันในถังอัดความดัน จากนั้นจึงลดความดันออกอย่างรวดเร็ว ไส้ของพริกหวานก็จะถูกดันออกมาด้วยความแรง จากไอเดียเดียวกันนี้ เราจะได้แนวคิดการใช้วิธีเพิ่มความดันให้กับปืนฉีดน้ำทีละน้อย เพื่อไม่ให้กินแรงมากเกินไป จนเมื่อความดันสูงพอ จึงค่อยเหนี่ยวไกปลดปล่อยน้ำที่มีความดันสูงให้พุ่งออกมา

แต่ความขัดแย้งไม่หมดไปในครั้งเดียว ความขัดแย้งใหม่ที่เกิดขึ้นคือ เมื่อน้ำแรงขึ้น ใช้ปริมาณน้ำมากขึ้น ถังเก็บน้ำก็ต้องมีขนาดใหญ่ขึ้น ทำให้ปืนฉีดน้ำมีน้ำหนักมากขึ้น ถือนานๆ ก็เมื่อยมือได้เหมือนกัน มาลองหาแนวทางของ TRIZ ในการแก้ความขัดแย้งกัน



ไปเปิดตารางความขัดแย้ง เช่นที่ http://triz40.com/
เลือกคู่ความขัดแย้งคือ คุณสมบัติที่ 14 กำลัง ขัดแย้งกับ คุณสมบัติที่ 1 น้ำหนักในขณะที่เคลื่อนที่

ได้หลักการนำไปสู่ไอเดียดังนี้

ข้อที่ 1 Segmentation แยกปืนฉีดน้ำออกเป็นส่วนๆ
ข้อที่ 8. Anti-weight หาอะไรมาคานน้ำหนักของปืนฉีดน้ำ เช่น สายสะพาย
ข้อที่ 40. Composite materials ใช้วัสดุอย่างอื่นที่เบากว่า
ข้อที่ 15. Dynamics ถังเก็บน้ำกับตัวปืนไม่จำเป็นต้องยึดติดกันแน่น

ก็สามารถนำไอเดียต่างๆนี้มาสร้างแนวคิดในการประดิษฐ์ปืนฉีดน้ำแบบเป้สะพาย แต่แนวคิดนี้ก็มีคนจดสิทธิบัตรทำออกมาขายนานแล้ว

เพียงแต่ว่า การออกแบบเป้อาจจะไม่โดนใจวัยโจ๋เท่ากับเป้ตุ๊กตาน่ารักต่างๆที่วางตลาดในปีนี้



วิวัฒนาการของปืนฉีดน้ำต่อจากนี้ไป ก็คงจะพัฒนาไปในแนวทางของการเพิ่มประโยชน์ใช้สอยต่างๆ( Ideality Pattern)

เช่น ต้องการป้องกันตัวเองจากคู่ต่อสู้ ก็อาจเสริมร่มกั้นไว้



หรือ ทำเป็นหมวกกันน็อกไปเลย