วันก่อนได้ดูรายการ “ถ้าคุณแน่ ? อย่าแพ้ ป.4!” ของช่อง 3 แล้ว   ทำให้นึกถึง อัลต์ชูลเลอร์ นักวิทยาศาสตร์ชาวรัสเซีย ผู้ก่อตั้ง TRIZ (ทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงประดิษฐ์คิดค้น) ที่พยายามถ่ายทอดวิธีการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ไปสู่เยาวชนชาวรัสเซีย โดยการตั้งโจทย์ให้เด็กคิด    ปัญหาบางอย่างที่ผู้ใหญ่คิดไม่ออกสามารถถูกแก้ได้ด้วยวิธีง่ายๆ โดยใช้ความรู้และหลักการทางวิทยาศาสตร์ของม.ต้น มาใช้ในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์เพื่อการแก้ปัญหา   ถ้าจะเรียกให้ทันยุคทันสมัยก็น่าจะเป็นว่า “ถ้าคุณแน่  ? อย่าแพ้ ม.ต้น”  เพราะความรู้และหลักการทางวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่เราจะเริ่มเรียนกันใน ม.ต้น อัลต์ชูลเลอร์มองว่าการสอนหนังสือแบบให้เด็กท่องจำอย่างเดียวไม่ได้ช่วยให้เด็กฉลาดขึ้นเลย เขาพยายามให้เด็กได้ลองใช้ความรู้ที่เรียนมาในการแก้ไขปัญหาในชีวิตจริงเพื่อให้เด็กได้เข้าใจ และตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งที่เรียน

 ผู้เขียนจะพยายามถ่ายทอดแนวทางการสร้างสรรค์ความคิด พิชิตปัญหา โดยจะเรียบเรียงโจทย์ต่างๆ ของอัลต์ชูลเลอร์มาเล่าสู่กันฟังเป็นตอนๆ ตอนละข้อโดยขอให้ผู้อ่านลองคิดหาคำตอบของตนเองไว้ก่อนที่จะดูเฉลยด้านล่าง   คำตอบที่ถูกต้องอาจมีได้หลายข้อ ผู้สนใจสามารถไปแลกเปลี่ยนความเห็นและค้นหาคำตอบร่วมกับท่านอื่นๆ ได้ที่เว็บชุมชนผู้สนใจทริซประเทศไทย (www.trizthailand.com) 

 โจทย์ข้อที่ 1
 ครูพานักเรียนไปเที่ยวถ้ำแห่งหนึ่ง พื้นถ้ำเป็นลานกว้าง ผนังถ้ำเป็นโขดหินสูงชันลู่เข้าสู่เพดานถ้ำที่อยู่สูงลิบลิ่วจนเกือบมองไม่เห็น
 “ครูครับ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าถ้ำนี้มีความสูงเท่าไหร่” นักเรียนขี้สงสัยคนหนึ่งถามขึ้น ครูอ้ำอึ้งอยู่พักใหญ่ก่อนจะตอบว่า “เขาคงใช้คนปีนขึ้นไปแล้วหย่อนสายวัดลงมามั้ง”
 แต่ดูจากสภาพของตัวถ้ำแล้ว มันไม่ง่ายเลยที่จะปีนจากพื้นถ้ำจนถึงเพดานถ้ำเพื่อหย่อนสายวัดลงมา 
 คุณล่ะ มีวิธีแก้ปัญหานี้อย่างไรบ้าง
 ลองคิดหาวิธีง่ายๆ ที่ไม่ต้องลงทุนมากมาย
คำตอบมีอยู่แล้วในหลักการทางวิทยาศาสตร์ของ ม.ต้น ดังคำเฉลยด้านล่างนี้

ใช้หลักของตรีโกณมิติ

โดยใช้ครึ่งวงกลมวัดมุมจากที่เราอยู่ จะได้มุมที่ความสูงถ้ำทำกับพื้นราบ

จากนั้นก็วัดระยะทางจากจุดที่เราอยู่ไปจนถึงเพดานถ้ำในแนวราบ

เมื่อรู้ความยาวหนึ่งด้านและรู้มุมหนึ่งมุมก็จะสามารถหาระยะความสูงได้ครับ

ลองสมมติตัวเองว่ายังเป็นเด็กประถม

ผมจะใช้ลูกโป่งครับ ผูกเชือกต่อกันไปเรื่อยๆ

หรือถ้าติดหนังจีน อาจใช้ธนูผูกเชือก แล้วก็ยิงไปตำแหน่งที่อยากวัด

ใช้นกหรือค้างคาวผูกเชือก (ออกจะบาปไปหน่อย)

อีกแบบเป็นการวัดเชิงทำลาย

ปาหินงอกหินย้อยให้แตกหัก และตกลงมา จับเวลาจากหัก จนตกถึงพื้น

แล้วคำนวณความสูง

 รู้สึกดีนะครับ เวลาที่นึกถึงตอนยังเป็นเด็ก

ในขณะที่ครูกำลังแหงนหน้ามองเพดานถ้ำเพื่อหาวิธีวัดความสูงอย่างสิ้นหวัง  พลันก็เหลือบไปเห็นค้างคาวตัวหนึ่งเกาะอยู่บนเพดานถ้ำ 

"เอ้า  เด็กๆ  เห็นค้างคาวตัวนั้นมั้ยจ๊ะ   เด็กๆคอยสังเกตดูนะจ๊ะว่าเวลามันฉี่ จะตกใส่หัวตัวเองหรือเปล่า"

หึ หึ  ได้ผลแฮะ  เนียนจริงๆ  แค่นี้พวกเด็กก็ลืมคำถามบ้าบออันนั้นได้แล้ว 

แต่ ทันใดนั้น
"หนูคิดออกแล้วค่ะ"
คุณครูหันขวับไปทางต้นเสียง ก็พบเด็กหญิงคนหนึ่ง  ยายเพนกวินตัวแสบประจำห้องนั่นเอง

"หนูเคยอ่านกระทู้นักประดิษฐ์รุ่นเยาว์ ตอนวัดความลึกของแม่น้ำ หนูว่ามันคล้ายๆกับปัญหานี้เลยค่ะ  ข้อนั้นใช้หลักการ change to new dimension  หนูก็เลยใช้หลักการเดียวกันมาแก้ปัญหาข้อนี้ค่ะ"  เพนกวินพูดไปพลางก็รื้อของในกระเป๋าออกมา   "เดี๋ยวขอเวลาหนูหาของที่ต้องใช้ก่อนนะคะ"

"เออ เรามีปัญหาอะไรหรือจ๊ะ ไม่มีนี่  อ๋อ เรื่องค้างคาวฉี่ใช่มั้ย"   คุณครูยังกะเบี่ยงเบนอีก

"เรียบร้อยแล้วค่ะ  อ้อ  หนูต้องขอใช้ผู้ช่วยคนนึงค่ะ  และก็ค้างคาวตัวนั้นต้องขอให้มันเกาะอยู่นิ่งๆอย่างนั้นด้วย"  เพนกวินชี้ไปบนค้างคาวที่ยังคงเกาะนิ่งบนเพดาน

"ฮ่าๆ  นี่เธอแน่ใจนะว่าจะใช้ของพวกนี้วัดความสูงของเพดานถ้ำ  ไหนดูซิ มีอะไรบ้าง  กระดาษแข็งขนาดประมาณ A4   เทปกาว   ไม้โปรแท็กเตอร์   สายวัด   ดินสอ   กระดาษทดเลข  แล้วก็ตารางค่าทางตรีโกณมิติ"   คุณครูพูดด้วยน้ำเสียงเยาะเย้ย   เสร็จฉันแน่ ยายเพนกวิน  ดูซิแกจะทำยังไง

ลองมาทายดูกันมั้ย ว่าเด็กหญิงเพนกวินจะใช้ของเหล่านี้วัดความสูงโดยประมาณของเพดานถ้ำได้ยังไง

ขอบคุณทุกท่านที่ร่วมเสนอไอเดียนะครับ   โดยเฉพาะคุณวิสันที่พยายามเสนอเครื่องมือง่ายๆในกระเป๋าเรียนของลูกสาว

ต้องขอโทษทีที่ไม่ได้กำหนดเครื่องมือมาให้   ขอให้ใช้เครื่องมือตามหลักของทริซในเรื่องการค้นหาทรัพยากร(Resources)เพื่อการแก้ปัญหาแล้วกัน  ถ้าสามารถหาทรัพยากรที่มีอยู่แล้วในระบบ  ก็จะดีที่สุด   แต่ถ้าไม่มีทรัพยากรในระบบที่เหมาะสม  ก็อาจต้องหาทรัพยากรง่ายๆจากนอกระบบมาใช้  ก็ไม่ผิดกติกาอะไร    แต่ช่วยบอกหน่อยครับว่า  ใช้หลักการอะไรที่เรียนมาในการแก้ปัญหา

อ.ธนะศักดิ์  ฝากบอกมาว่า  ยินดีแจกหนังสือ TRIZ ให้เป็นรางวัลสำหรับไอเดียที่ดีที่สุด 3 เล่มครับ

คงมีหนังสือดีๆเล่มอื่นมาแจกเป็นรางวัลอีกเช่นกันครับ เดี๋ยวผมหาผู้ใจดีมาช่วยเป็น Sponser ให้ครับ

ส่วนใครจะได้รางวัล แล้วแต่อาจารย์ไตรสิทธิ์ครับ

"เอ๊ะ  เดี๋ยวก่อน   หนูเพนกวินเธอเพิ่งเรียน ม.2 ไม่ใช่หรือจ๊ะ   ยังไม่ได้เรียนตรีโกณนี่คะ   ถ้าอย่างนั้นครูคงไม่อนุญาตให้หนูใช้พวกตารางค่าตรีโกณได้หรอกจ้ะ"   ว่าแล้วก็รีบยึดเอาตารางมาทันที  อิ อิ ดูซิว่าจะทำยังไงอีก

"จริงๆ หนูก็คงใช้ไม้โปรวาดสามเหลี่ยมแล้ววัดหาค่าเองก็ได้ แต่ว่า error คงเพียบ คุณครูใจร้ายจริงๆ"  เพนกวินนึก
"ก็ได้ค่ะ  หนูจะไม่ใช้ตรีโกณก็ได้ค่ะ  หนูขอใช้แค่ สายวัด   ดินสอ   กระดาษทดเลข  ผู้ช่วยคนนึง  กับค้างคาว และก็ต้องขอยืมของอย่างนึงจากกระเป๋าคุณครูด้วยค่ะ"
 
"อะไรกันยะนี่  ใช้ความรู้น้อยลง อุปกรณ์ก็น้อยลง แถมยังจะมาขอยืมของของชั้นอีก  แล้วรู้ได้ยังไงว่าเรามีแน่ๆ" ครูสาวนึก

ลองมาทายดูกันมั้ย ว่าคราวนี้เด็กหญิงเพนกวินจะขอยืมอะไรจากคุณครู และจะใช้ของเหล่านี้วัดความสูงโดยประมาณของเพดานถ้ำได้ยังไง

อยากให้ทุกท่านที่เข้ามาอ่าน ช่วยกันตอบปัญหาของอาจารย์ให้มากๆ (กับของเพนกวินทั้ง 2 ตอนด้วยค่ะ)  จะได้เป็นกำลังใจให้อาจารย์ Trizit เยอะๆ    เห็นอุตส่าห์พยายามหาปัญหาที่เป็น common knowledge ที่ใครๆก็สามารถเข้าใจและคิดได้    เปลี่ยนมาก็หลาย series แล้ว ตั้งแต่ การแก้ปัญหาทางเทคนิคที่เกิดขึ้นในบ้าน   นักประดิษฐ์รุ่นเยาว์  มาจนถึงชุดล่าสุด (งวดนี้ไม่รู้จะมีกี่ตอน  จะรอดูและจะเข้ามาป่วนครับ ) 

สำหรับปัญหาของเพนกวิน  ถ้าอยากอ่านตอนจบ ก็ช่วยกันทายมามากๆนะคะ ถ้าไม่ทายกันมาแสดงว่าไม่อยากอ่าน ก็จะงอนไม่เขียนต่อแล้ว  แต่คงไม่มีของรางวัลให้นะคะ เพราะเพนกวินมีแต่หนังสือแบบเรียน ก ไก่ หรือวาดรูป ระบายสี อะไรประมาณนี้  ถ้าอยากได้ ก็ตอบให้ถูกแล้วก็มารับที่ร้านได้เลยค่ะ 

จากประสพการณ์ที่เคยร่วมใน webboard นี้มา ก็พอคาดเดาได้อยู่แล้วว่าคงไม่มีคนมาตอบ    

ครั้นจะทิ้งเอาไว้อย่างนี้ก็ยิ่งไม่เกิดประโยชน์อะไร  ในเมื่อเปิดประเด็นถามแล้วผมก็ขอตอบให้จบๆไป     ถามเองตอบเอง รู้สึกสมเพชตัวเองจริงๆ

นิสัยการแก้ปัญหาของผม จะยึดหลัก 3 ข้อ คือ
1. ต้อง simple และราคาถูก  ต้องพยายามให้ง่ายขนาดที่คนที่คิดแก้ปัญหาด้วย รู้สึกว่า "เออว่ะ ทำไมคิดไม่ถึง" หรือคนที่ไม่ได้คิดตามแค่ผ่านมาเจอก็รู้สึกว่าช่างธรรมดาเหลือเกิน   และก็ต้องให้ราคาถูก ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่รอบตัวอยู่แล้วใน environment นั้นๆ มาใช้ โดยไม่ต้องไปเสียเงินเพิ่ม  (ข้อเสียของอันนี้ คือคำตอบที่ได้จะง่ายจนลอกได้ง่ายมากๆ  เลิกคิดไปเลยว่าจะจดลิขสิทธิ์หรือจะทำอะไรขาย)   เรื่องรูปลักษณ์ความสวยงามไม่เคยสน  เลยทำให้ของยิ่งขายไม่ได้

2. ต้องถูกต้องตามหลักวิทยาศาสตร์  หรือสมมติฐานที่ใช้น่าจะเป็นไปได้ตามหลักวิทยาศาสตร์  ไม่เพ้อเจ้อ
3. ต้อง practical คือทำได้จริงในสถานการณ์หรือในข้อจำกัดนั้นๆ  นั่นคือต้องคิดต่อด้วยว่าเวลานำ idea นั้นมาทำจริง มีลำดับขั้นตอนการทำ 1 2 3 4 ยังไง คิดให้หมดว่าต้องใช้อุปกรณ์หรือเครื่องมืออะไร และคาดการณ์ว่าจะมีปัญหาอะไรบ้างที่จะเจอ   

คำตอบข้อแรก :
ใช้กระดาษแข็งมาม้วนให้เป็นท่อ ติดด้วยเทปกาว  พยายามยืนไปให้ไกล (ทางแนวราบ) จากตำแหน่งค้างคาวให้มากๆที่สุด  ส่องท่อเล็งไปที่ค้างคาว   ให้เพื่อนใช้ไม้โปรวัดมุมเงย(A)ของท่อ    จากนั้นเดินเข้าไปหาค้างคาวซัก 5-6 ก้าว  แล้วเล็งไปที่ค้างคาวอีก  วัดมุมเงย (B)  อ้อ แล้วก็วัดระยะทางที่เดินเข้ามาด้วยสายวัด (D)  จากนั้นก็คำนวณหา X โดยใช้ดินสอกับกระดาษทด ได้แล้วมารวมกับความสูงจากพื้นถึงตาของคนวัด (H) ก็ได้ความสูงโดยประมาณของเพดานถ้ำ

อาจมีคำถามในใจบ้าง  ก็จะถามและตอบให้เลย
1. ทำไมต้องมีค้างคาว  : ไม่สลักลำคัญอะไรหรอก เป็นอะไรก็ได้ขอให้อยู่กับที่บนเพดาน เป็นจุด reference ไว้เล็งเท่านั้น
2 ทำไมไม่วัดระยะ L แล้ว X = L tanA เลย น่าจะง่ายกว่า  : ในแง่ความเป็นไปได้  ไม่ง่ายนักที่จะหาจุด Z (ตรงพื้น) ได้ตรงกับตำแหน่งค้างคาวพอดีในแนวดิ่ง  และระยะ L ที่จะวัด  ก็คงไกลมาก วัดลำบากน่าดู และระหว่างทางของ L ก็คงจะมีอุปสรรค เช่นเนินหินใหญ่ๆ บ้าง  ทำให้การวัดค่า L ได้ error มากกว่าที่คิด    กลับกัน การวัดแค่ D สั้นๆ จะสามารถควบคุมสถานการณ์และความถูกต้องได้ดีกว่า
3. ท่อกระดาษ : ทำให้สามารถสร้างแนวเสันตรงระหว่างตาไปยังค้างคาวที่สามารถใช้วัดมุมได้

จริงๆต้องขอบคุณอาจารย์ Trizit ที่เป็นคนแนะนำวิธีใช้สามเหลี่ยมซ้อนแบบนี้ รายละเอียดดูได้จากกระทู้วัดความลึกแม่น้ำ
http://www.bangkaew.org/elearning/mod/forum/discuss.php?d=53

คำตอบข้อ 2
ใช้กระจกเงาครับ
พยายามยืนไปให้ไกล (ทางแนวราบ) จากตำแหน่งค้างคาวให้มากๆที่สุด  ยืนตัวตรง หน้าตรง ให้เพื่อนวางกระจกบนพื้นแล้วเลื่อนไปมาระหว่างเพนกวินกับค้างคาว  จนกระทั่งเพนกวินมองเห็นค้างคาวในกระจก  (ใช้วิธีเหลือบตาดู หน้าตรง ตัวตรงตลอด) mark ตำแหน่งนั้นไว้   ต่อไป เพนกวินคุกเข่าลง ให้เพื่อนค่อยๆเลื่อนกระจกเข้ามาหาเพนกวิน จนเพนกวินมองเห็นค้างคาวอีกครั้ง   mark ตำแหน่งที่ 2 ไว้   วัดระยะด้วยสายวัดและคำนวณตามรูปต้วยดินสอและกระดาษทด

ไม่ใช้ตรีโกณซักนิด   และเช่นเดิม ใช้สามเหลี่ยมซ้อน ทำให้วัดแต่ระยะสั้นๆ

อ้อ เกือบลืม  ใช้หลักการของ TRIZ เรื่อง New dimension กับ Copying ครับ
(copying คือการสร้างสามเหลี่ยมคล้ายอีกชุดโดยใช้ตัวเพนกวิน (+คุกเข่า) และกระจกเงา)

ก็ขอฝากไว้อีกข้อ เป็น application ที่ใช้หลักการเดิม 

โจทย์คือ มีเสาประหลาดสูงชะลูดต้นหนึ่ง  ตั้งโดดเดี่ยวอยู่กลางพื้นราบกว้างสุดลูกหูลูกตา  รอบๆบริเวณเสามีรั้วลวดหนามกั้นอยู่โดยรอบ ทำให้เข้าไปใกล้ตัวเสาไม่ได้   ต้องการประมาณความสูงของเสาต้นนี้  โดยมีอุปกรณ์แค่สายวัดหรือตลับเมตร ผู้ช่วย 1 คน   และที่ขาดไม่ได้คือดินสอกับกระดาษทด  อาจใช้อุปกรณ์อื่นที่ไม่ได้กำหนดไว้ได้ ถ้ามันน่าจะมีอยู่ในธรรมชาติและสถานที่ดังกล่าว  ลองคิดดูว่าจะทำได้ยังไง    จะไม่มาเฉลยแล้ว  จะอยู่เงียบๆสงบเสงี่ยมครับ

ผมใช้วิธีเดียวกันกับที่ใช้วัดความสูงของถ้ำ ครับ...

วัดแนวสูง ลำบาก เราก็วัด แนวนอน

โดยใช้ด้ามดินสอ เล็ง จากระยะไกล แล้ว นอนดินสอลงเป็นแนวนอน วัดระยะ จากแนวนอน สะดวก ง่ายเร็ว ...... ใช้วิธี ที่ใช้รังวัดที่ดิน หรือ วิศวกรทำถนน ส่องจากกล้อง..หลักการเดียวกัน...

.

จำได้ว่า ครูสอนวิธีนี้ ตอนอยู่ ป.4  วิชาลูกเสือ ครูให้วัดความสูงของเสาธงหน้าโรงเรียน....แต่ตอนนั้น ครูให้เพื่อนเดินนับก้าวเอา...ตอนนั้นก็ยังไม่รู้เลยว่า เสาธงสูงกี่เมตร แต่รู้ว่า เสาธง สูง 10 ก้าว เด็ก ป.4  ......และยังมีหลักการสนุก ๆ อีกหลายๆ อย่าง ยังพอจำได้ดีอยู่.....

ผมขอเสนอแนวคิดด้วยคนนะครับ

....ที่ผมคิดก็คือ

     จาก Resource ที่พบคือ 1. ถ้ำกว้างและสูงเทำไรก็ไม่รู้   2. มืด

วิธีที่ผมจะใช้ก็คือ...ใช้โคมไฟเพื่อพาให้ด้ายเส้นเล็กประมาณ 1 มิลลิเมตร ลอยขึ้นไปที่ผนึงถ้ำที่สูงที่สุดซึ่งสามารถดึงพาไปได้โดยคนที่ดึงอยู่ที่ปลายเชือกครับ ซึ่งปลายที่มัดเชื่อมต่อกับโคมอาจจะต้องมีลวดยาวประมาณ 1 ฟุตกั้นไว้ไม่ไห้ไหม้ไฟเสียก่อน ซึ่งเราสามารถวัดจุดที่ต้องการวัดได้โดยใช้แสงสว่างที่ได้จากโคมไฟส่องนำทางให้ครับ...

      และทำการวัดความสูงของถ้ำได้โดยวัดจากด้าย ที่โคมพาลอยขึ้นสุด รวมกับระยะของพื้นถึงจุดที่จับยึดปลายด้าย ด้วยตลับเมตร ครับ...

ระหว่างที่เด็กหญิงเพนกวิน กำลังสร้างความงุนงงในกับเพื่อนๆและคุณครู เด็กชายแพนด้าก็พูดขึ้นมาว่า เพดานถ้ำสูงจากพื้น 53 เมตรครับ ทุกคนต่างหันมามองเด็กชายแพนด้าและต่างพูดขึ้นมาพร้อมกันว่า รู้ได้ไง เด็กชายแพนด้าทำหน้าซื่อและตอบออกไปว่า"ใครไม่เชื่อก็ปีนขึ้นไปวัดสิครับ" ทุกคนลืมเรื่องนี้แล้วเดินดูถ้ำต่อ

ขอขอบคุณทุกท่านที่ร่วมแสดงความคิดสร้างสรรค์ครับ

คำตอบที่อัลต์ชูลเลอร์ให้ไว้ คือ ใช้ลูกโป่งสวรรค์ผูกเชือกให้ลอยขึ้นไปสุดเพดานถ้ำ   ก็สามารถวัดความสูงของถ้ำได้  จากความยาวของเชือก

ซึ่งเด็กบางคนอาจตอบได้จากประสบการณ์โดยไม่ต้องเข้าโรงเรียน

เด็กบางคนอาจใช้ความรู้ที่เรียนมาในเรื่องของแรงลอยตัวมาตอบได้

คุณ ANURUK KASORN ใช้โคมลอย ซึ่งให้ทั้งแรงลอยตัวและแสงสว่างส่องนำทาง  ก็เป็นความคิดต่อยอดที่ดีครับ

น้องเพนกวินใช้เครื่องมือต่างๆที่มีอยู่ในกระเป๋าไม่ว่ากระจกเงา  ไม่บรรทัด มาช่วยในการแก้ปัญหา  ก็ถือว่าเป็นการใช้ทรัพยากร(Resources)ที่มีอยู่มาใช้ในการแก้ปัญหา  อัลต์ชูลเลอร์แนะนำว่าถ้าเราสามารถหาใช้ทรัพยากร(Resources)ที่มีอยู่แล้วในระบบมาแก้ปัญหาได้  ก็ยิ่งดี    ไม่ต้องเปลืองทรัพยากรจากภายนอก   เคยมีนักเรียนชั้นประถมของโรงเรีบยบ้านเขาลูกโล้ จ.อุทัยธานี ตอบโจทย์ข้อนี้ว่า ใช้คนต่อตัวขึ้นไปให้สูงจนถึงเพดานถ้ำ  ก็สามารถวัดความสูงของถ้ำได้    ซึ่งถือว่าเป็นคำตอบที่ดีมากอันหนึ่ง  เพราะเป็นการใช้ทรัพยากร(Resources)ที่มีอยู่แล้วในระบบมาแก้ปัญหา คือ ตัวนักเรียนนั่นเอง   แต่คงตัองตั้งสมมุติฐานว่า เด็กนักเรียนเหล่านี้ ได้ฝึกต่อตัวกันมาอย่างช่ำชอง  ไม่พลัดตกลงมาเสียก่อน

ต้องถือว่าคำตอบทุกคำตอบมีส่วนถูกครับ   ท่านที่ตอบท่านใดที่ยังไม่ได้รับหนังสือ TRIZ ข้างบน  ช่วยบอกด้วยชื่อ-ที่อยู่ด้วยครับ  อ.ธนะศักดิ์ จะรีบส่งไปให้